Gra fabularna – kojarzona bardziej ze spotkaniami fanów fantastyki i grami komputerowymi niż rynkiem szkoleń. Czarownicy, laboratoria alchemiczne, historyczne manufaktury i browary – czy (i jak) można je wykorzystać w szkoleniach?
Gra fabularna jest odmianą gry strategicznej. Jej nazwa pochodzi od rozbudowanej fabuły – scenariusza gry. Bogatszy scenariusz rodzi kolejne różnice – gra fabularna jest zazwyczaj lepiej wyposażona w gadżety (w slangu nazywamy to „ogadżetowaniem” gry) i więcej w niej sytuacji zależnych od gracza. Długość scenariusza wpływa również na długość gry – fabularne zwykle trwają dłużej niż „standardowe” strategiczne (w niektóre można grać nawet dwa dni!). Dobrze skonstruowany scenariusz pozwala uczestnikom podejmować decyzje i wpływać na dalsze losy innych graczy i – samej gry. Pisanie gier przeznaczonych do szkoleń nie jest zadaniem łatwym. Scenariusz nie może tylko bawić, ale powinien również uczyć (wszak gry fabularne są jedną z metod szkolenia z wykorzystaniem edutainment – nauki przez rozrywkę). Wiedza, którą uczestnicy mają przy okazji gry zdobyć, jest jądrem scenariusza – do niego dobudowuje się historię, barwną opowieść, która zabierze graczy w świat odmienny od rzeczywistego. Po co tworzyć inne rzeczywistości i fantastyczne otoczenie gry? Z bardzo prostej przyczyny – inne okoliczności zmieniają perspektywę spojrzenia, pozwalając uczestnikom z całkiem innej strony spojrzeć na spotykane na co dzień problemy zarządzania, zagadnienia związane z funkcjonowaniem firmy. Niejednokrotnie okazuje się, że przyzwyczajeni do codziennego kieratu, popadamy w rutynę i podążając wytartymi ścieżkami decyzji, nie zauważamy pojawiających się możliwości i okazji. Zamiana na kilka godzin w czarownika, drukarza czy browarnika ma uświadomić wykorzystywane przez ludzki mózg schematy i wnieść powiew świeżego powietrza do wykonywanej pracy.
Dobrze napisany scenariusz musi przewidywać zachowania graczy (co wcale nie jest łatwe, biorąc pod uwagę ludzką kreatywność) i dawać odpowiedź na potencjalne pytania już na etapie początkowym. Instrukcje do gry powinny być sformułowane przejrzyście, a jej zasady nie powinny być zbyt skomplikowane – to ma być nauka przez zabawę, a nie „wkuwanie” zasad. Dlatego też profesjonalnie napisana gra, zanim trafi do sprzedaży i zostanie wykorzystana w trakcie szkolenia, jest testowana. Najczęściej grupę doświadczalną stanowią eksperci z danej dziedziny oraz doświadczeni trenerzy – wiedza w połączeniu z praktyką pozwala wychwycić i poprawić elementy scenariusza, które nie funkcjonują poprawnie.
Na rynku nie ma zbyt wielu szkoleń wykorzystujących rozbudowane gry fabularne. Wykorzystanie tej formy edutainment w szkoleniu wymaga dużej wiedzy i kompetencji od trenera prowadzącego. Żeby gra miała walory szkoleniowe nie wystarczy jej rozegranie – konieczne jest monitorowanie jej przebiegu i omówienie go po zakończeniu. Podobnie jak pisanie gier (i fabularnych i strategicznych), tak i ich wykorzystanie praktyczne wymaga dużej wiedzy i doświadczenia. Dlatego też szkolenia prowadzone z wykorzystaniem gier są zwykle droższe od tradycyjnych szkoleń prowadzonych przy pomocy prezentacji, flipchartu i wykładów. Cena ta warta jest jednak grzechu. Nie wierzysz?
To zagraj ze mną, Czarowniku…
